İsrail ordusu, Gazze’de gözaltına alınan kişileri elleri ve gözleri bağlı olarak görüntüleyen ve bu görüntüleri internette paylaşan askerler hakkında işlem başlatacağını duyurdu. Açıklamada, beklenen davranışı göstermeyen olağandışı olayların tespit edilmesi için çaba gösterileceği kaydedildi. BBC’nin doğrulama hizmeti olan BBC Verify, Kasım ayından bu yana İsrail askerlerinin paylaştığı yüzlerce saatlik görüntüleri izleyerek gözaltında bulunan sekiz kişinin kimliğini tespit etti.
BBC haberine açıklama yapan ordu sözcüleri, bir askerin görevden alındığını duyurdu. Son açıklamada “emir komuta zincirinde tedbir alınacağı” da belirtilmişti.
Gözaltına alınan kişilerin elleri ve gözleri bağlı görüntülerinin internette paylaşılması uluslararası hukukun ihlali olabilir. BBC’ye konuşan avukatlar, savaş hukukuna göre tutuklu kişilerin aşağılanmasının veya kamuoyu önünde ifşa edilmesinin yasak olduğunu söylüyor. Birleşmiş Milletler’in uluslararası ceza mahkemeleri baş danışmanı Dr. Mark Ellis, bu görüntülerin savaş esirlerine ilişkin uluslararası kuralların ihlali anlamına gelebileceğini söyledi. Üçüncü Cenevre Sözleşmesi’nin 31. maddesi, savaş esirlerinin şiddetten, tehditlerden, aşağılanmadan veya kamusal meraktan korunması gerektiğini belirtmektedir.
Videolardan sekizi İsrail askerleri tarafından halka açık olarak çekildi ve internette kamuya açık olarak paylaşıldı. Avukatlar, İsrail askerlerinin videodaki davranışlarının kötü muamele olarak sınıflandırılabileceğini söylüyor.
GAZZE KOLEJ BİNASINDA YARI ÇIPLAK SORGULAMA
Videolardaki askerler kimliklerini gizlemeye gerek duymayan muvazzaf askerlerdir. Bu askerlerden biri de Yossi Gamzoo Letova’dır.
Aralık ayının başından bu yana YouTube hesabına birçok görsel yükledi. Bağlı olduğu birim de görsellerde görülüyor. 24 Aralık 2023’te paylaştığı videoda, elbiseleri çıkarılmış, elleri bağlı ve elindeki yaradan kanlar akan tutuklu bir Filistinlinin sorgusu görülüyor.
Videoda yer alan okulun logosu sayesinde buranın Gazze’nin kuzeyindeki Gazze Koleji binası olduğu belirlendi. Fotoğrafın geri kalanında gözaltına alınan Filistinlinin sokakta çıplak ayakla yürüdüğü görülüyor. Konuyla ilgili açıklama yapan İsrail ordusu, görüntünün sorgulama sırasında çekildiğini, Filistinli şahsın yaralanmadığını, görüntüleri yayınlayan askerin sözleşmesinin feshedildiğini belirtti.
STADYUMDAKİ GÖRÜNTÜ: DİZ ÇALMAYA ZORLADILAR
Letova’nın paylaştığı bir diğer fotoğrafta ise yüzlerce tutuklu Filistinlinin stadyuma götürüldüğü görülüyor. Stadın Gazze’deki Yermük Stadyumu olduğu belirlendi. Videoda tutukluların çoğunun kıyafetlerinin, sadece iç çamaşırları kalana kadar çıkarıldığı görülüyor. Bazılarının gözleri bağlandı ve yere diz çökmeye zorlandı. Stadyumda kalenin üzerinde İsrail bayrağı asılı, ortada diz çökmüş üç kadın var.
Birden fazla kez kadraja giren İsrail askeri, geri çekildiğinin farkında gibi görünüyor. Üniformasının üzerindeki işaretlerden yarbay veya tabur komutanı olduğu anlaşılıyor. Letova’nın YouTube hesabında paylaşılan bu iki görüntü, BBC’nin İsrail ordusuyla temasa geçmesinden kısa bir süre sonra silindi.
Kör Filistinlilerin Yanında Poz Verdiler
Başka bir İsrail askerinin TikTok’a yüklediği iki görüntü, gözleri bağlı ve gözaltına alınan Filistinlileri gösteriyor. Silahlı İsrail askerleri bu kişilerin yanında poz veriyor. 14 Aralık’ta paylaşılan bir görselin arka planında İbranice rap müzik yer alıyor. Görselde baş parmağını kaldırarak poz veren İsrail askerinin adının Ilya Blank olduğu belirlendi.
Paylaştığı başka bir görüntüde gözleri bağlı ve yere yatırılan bir adamın etrafı İsrail askerleri gibi görünen kişilerle çevrili. Görüntülerde kullanılan bazı fotoğrafların Gazze’nin kuzeyinde çekildiği ortaya çıktı. BBC’nin İsrail ordusu ve TikTok ile temasa geçmesinin ardından videolar kaldırıldı.
‘İSRAİL ORDUSUNUN KENDİ KURALLARINA DA AYKIRI’
BM danışmanı Dr. Mark Ellis, savaş esirlerinin aşağılanmaması, aşağılanmaması ve kamuoyunda merak uyandırılmaması gerektiğini söylüyor: “İnsanları iç çamaşırlarıyla gezdirmek ve bunu videoya kaydetmek kesinlikle bu kuralın ihlalidir. “Mevcut kurallar buna izin vermiyor”
İsrail ordusunun etik kurallarının hazırlanmasına yardımcı olan Prof. Asa Kasher, bu sahnelerin İsrail ordusunun kendi kurallarına da aykırı olduğunu belirtiyor. Gözaltına alınan kişinin üzerinde silah olup olmadığının anlaşılması için kısa süreliğine kıyafetlerinin çıkarılabileceğini söyleyen Kasher, bu anların kayıt altına alınmasının ve kamuoyuyla paylaşılmasının bir anlamı olmadığını vurguluyor: “Onları yarı çıplak bıraktılar onları aşağılamak için.”
İnsan hakları avukatı Michael Mansfield da bu görüntünün Birleşmiş Milletler mahkemesi tarafından incelenmesi gerektiğini belirtiyor: “Çatışmalar sırasında savaş esirlerine nasıl davranılması gerektiği konusunda çok katı kurallar var. “Onlara saygı duymalısın.”
TikTok bunların platformun kurallarını ihlal ettiğini söyledi. TikTok, “şiddet içeren trajedilerin kurbanlarını küçük düşürmeyi amaçlayan” içeriklere tolerans göstermediklerini belirtti. Bu görüntüler daha sonra platformdan kaldırıldı.
Bir YouTube sözcüsü ayrıca 7 Ekim’den bu yana on binlerce zararlı görseli kaldırdıklarını, binlerce hesabı kapattıklarını ve yüklenen içerikleri izleyen gruplara sahip olduklarını da belirtti.
(DIŞ HABER SERVİSİ)
