Milyonlarca vatandaşı doğrudan ilgilendiren 2024 asgari ücret artışı için geri sayım başladı. Asgari Fiyat Tespit Komitesi Aralık ayı başında toplanacak.
Yönetim kurulu toplantılarında satın alma gücü paritesi tartışıldığı için enflasyon oranındaki artış asgari fiyat artışını da belirliyor. Merkez Bankası’nın yüzde 65 yıl sonu enflasyon tahminine göre 6 aylık enflasyonun yüzde 38’e yakın olması bekleniyor.
Taban fiyat 6 aylık enflasyona göre artırılırsa net 15 bin 735 lira olacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın “Komisyonda tercihiniz, taban ücretliyi enflasyona boğmayacak bir karar almak olacaktır” sözleri, enflasyonun altında bir artış yapılmayacağını da gösteriyor.
Asgari ücret artışı, işgücü ve sosyal güvenlikte birçok ödeme kalemini de artırıyor. Çalışanlara, tüm iş kollarını kapsayacak şekilde belirlenen taban fiyatın altında ücret ödenemez.
İş sözleşmelerinde aksi karar verilemez, sosyal yardımlardan dolayı indirim yapılamaz. Taban fiyattaki artış, özel sektör ve kamu çalışanları için de yılbaşı zammını belirliyor.
Yeni yıl asgari ücret artışı başta olmak üzere sıkça sorulan soruların yanıtları şöyle:
1-Asgari fiyat neye göre belirleniyor? Ocak ayı zammı ne kadar olacak?
Taban ücret, kişinin beslenme, giyim, barınma, ısınma gibi en temel ihtiyaçlarının karşılanması için alınan en düşük ücret olup, personelin, patronların ve hükümetin temsil edildiği Asgari Fiyat Tespit Komisyonu tarafından belirlenmektedir.
Asgari ücret, ülke ekonomisi, gerçekleşen ve hedeflenen enflasyon, hayat pahalılığı, geçim ücreti endeksleri, refah payı gibi parametreler dikkate alınarak belirleniyor. Temmuz ayında taban ücret brüt günlük 447,15, aylık brüt 13.414,50, net 11.402,32 lira olarak belirlendi.
ASGARİ FİYATA YÜZDE KAÇ ARTIRILACAK?
Asgari ücret artışına ilişkin henüz resmi bir açıklama yok, beklenti yüzde 40-50 aralığında olacağı yönünde. Enflasyon varsayımına göre artış yüzde 40 olursa 4 bin 560 lira artarak 15 bin 962 liraya, memur maaşı artışı da dikkate alınırsa yüzde 50 artarak 17 bin 103 liraya çıkacak.
2-Baz fiyatta kaç kişi çalışıyor, artıştan kimler etkileniyor, tüm iş kollarını kapsıyor mu?
18 milyon SSK’lının yaklaşık 6,6 milyonu baz oranlı olup, artış işverenlerden Genel Sağlık Sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılardan evde tarhana yapan kadınlara, işsizlik sigortası yaptıranlardan yurt içinden borçlananlara ve yurt içi kredi kullananlara kadar pek çok kişiyi etkilemektedir. uluslararası.
Asgari ücretlilerin kıdem ve ihbar tazminatı tutarları artacak. İşsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneğinin tavanı artırılacak. Tüm iş kollarını kapsamaya kararlıdır.
Linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yeraltında çalışan işçilere ödenecek asgari ücret, normal asgari ücretin iki katından az olamaz.
3-Minimum fiyat kaç gün hesaplanır? 2024 yılı için altı aylık mı yoksa yıllık mı belirlenecek?
Fiyatın günlük olarak belirlenmesi esas olup, aylık, haftalık, saatlik, modül başına veya yapılan işin fiyatına göre ücret ödenmesi durumunda gerekli ayarlamalar buna göre yapılır.
Saatlik fiyat, ayda 30 iş günü esas alınarak hesaplanır. Yasal olarak haftalık zorunlu ücretli izin ve 45 saatlik standart haftalık çalışma saati bulunmaktadır. Haftalık çalışma saatleri haftanın diğer günlerine dağıtıldığında günlük çalışma saati 7,50 saat olarak hesaplanır.
Asgari Ücret Tespit Komitesi Aralık ayı başında toplanacak. Asgari fiyat artışının üst sınırı iki yıl olup, Komite bunu yıllık veya aylık olarak belirleyebilir.
4-İşveren yaş ve bölge kriterlerine göre taban fiyatın altında çalışan çalıştırabilir mi?
İş sözleşmelerinde ve toplu iş sözleşmelerinde aksi kararlara yer verilemez, olsa dahi geçerli olmaz ve taban fiyatın altında ödeme yapılamaz. Belirlenen taban fiyatı ödemeyen veya eksik ödeyen patron yardımcısına idari para cezası uygulanıyor.
Ödenecek ücret, yalnızca İş Kanunu kapsamındakilere değil, deniz-basın iş kanunları ve Borçlar Kanunu kapsamında çalışan çalışanlara da taban fiyatın altında olamaz.
5-Yeni asgari fiyat artışıyla kıdeme göre hangi ödenekler artacak?
İşsizlik yardımları, iş göremezlik yardımları, emzirme yardımları ve ihbar tazminatı da artacak.
Doğum ve askerlik borcu olanların emeklilik için ödedikleri tutarlarda artış yaşanacak.
6-Asgari ücretteki vergi muafiyeti patronu desteklemeye devam edecek mi?
Asgari fiyat düzeyine kadar tüm ücretlilerin gelirleri vergiden istisnadır. Asgari ücretteki her artış, tüm çalışanlara vergi muafiyeti tutarındaki artış kadar gelir avantajı sağlıyor. Bu kapsamda gelecek yılın bütçesinde 595,1 milyar lira vergi muafiyeti öngörülmüştü.
Bu nedenle muafiyet devam edecek. İşverene yönelik taban fiyat desteği temmuz ayı itibarıyla 500 liraya çıkarıldı. Bu yılın ilk 7 ayında 1,7 milyon işyerine yaklaşık 19 milyar lira baz fiyat desteği verildi. Hükümet yeni yılda bunun devamına karar verecek.
7-Asgari gelire sahip üniversite öğrencileri kredi veya burs alabilir mi?
Bir işte çalışan veya aylık veya asgari ücret düzeyinde ödenen geliri olan öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumundan burs veya öğrenim kredisi alabilirler.
8-Asgari ücret senet, senet veya kuponla ödenebilir mi? Alacaklar için zaman aşımı var mı?
Senet, kupon, senet veya başka herhangi bir biçimde fiyat ödemesi yapılamaz. Fiyatın döviz cinsinden belirlenmesi durumunda, ödeme tarihindeki döviz kuru üzerinden Türk Lirası olarak ödenebilir. Bedel alacaklarında zaman aşımı süresi 5 yıldır.
